Εκφοβισμός στο διαδίκτυο: Τι είναι; Ως γονείς τι μπορείτε να κάνετε;
Ο διαδικτυακός εκφοβισμός ή cyber bullying είναι ένα αρκετά πρόσφατο φαινόμενο που κερδίζει δυναμική μεταξύ των νέων. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι ο εκφοβισμός που λαμβάνει χώρα με τη μορφή κειμένων, SMS, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή on line σε κοινωνικά μέσα, φόρουμ συζητήσεων ή παιχνίδια όπου οι χρήστες μπορούν να δουν, να συμμετάσχουν ή να μοιραστούν περιεχόμενο. Αυτό συμβαίνει σε πολλές τεχνολογίες επικοινωνίας, όπως κινητά τηλέφωνα, tablet, υπολογιστές και διάφορες άλλες ηλεκτρονικές κονσόλες. Επίσης περιλαμβάνει την ανάρτηση, την αποστολή ή την ανταλλαγή αρνητικών, ψευδών, επιβλαβών περιεχομένων σχετικά με κάποιον άλλον.
Ο εκφοβισμός είναι μια συμπεριφορά που προκαλεί δυσφορία στον έφηβο που είναι θύμα. Είναι μια συμπεριφορά που μπορεί να είναι σκόπιμη ή ακούσια και έχει ως αποτέλεσμα να τραυματίζει, να απομονώνει, να απειλεί, να ελέγχει, να τιμωρεί ή να βλάπτει άλλους. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μια συμπεριφορά στην οποία ένας ή περισσότεροι νέοι άνθρωποι κάνουν κατάχρηση εξουσίας έναντι άλλου και μπορεί να συμβεί μία φορά ή επανειλημμένα. Ο εκφοβισμός μπορεί να είναι άμεσος (π.χ., χτύπημα, προσβολή) ή έμμεσος (π.χ., μιλώντας πίσω από την πλάτη κάποιου άλλου ή απόρριψη από κάποια ομάδα).
Η διαδικτυακή παρενόχληση είναι περισσότερο μια συγκεκαλυμμένη μορφή παρενόχλησης και συνεπώς δημιουργεί μια δυσκολία στον εντοπισμό των θυμάτων και στην αντιμετώπιση των δραστών. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός έχει οδηγήσει σε πολλές αυτοκτονίες και έχει πλήξει πολλούς ανθρώπους. Η πρόληψη αυτής της μορφής εκφοβισμού έχει καταστεί κρίσιμο ζήτημα σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.
Οι εκδηλώσεις του εκφοβισμού.
Οι συνέπειες του εκφοβισμού μπορεί να είναι σημαντικές για τους νέους που είναι θύματα. Ως γονέας, μπορεί να αναρωτηθούμε αν το παιδί μας είναι θύμα. Υπάρχουν μερικές ενδείξεις που μπορούν να μας υποψιάσουν. Για παράδειγμα, το παιδί μας θα μπορούσε:
• Να αποφεύγει, χωρίς προφανή λόγο, ορισμένους τόπους ή δραστηριότητες που στο παρελθόν συμμετείχε.
• Να αρνείται να πάει στο σχολείο ή να πάει νωρίτερα ή να επιστρέψει αργότερα, ή να επιστρέψει με τους φίλους του όπως συνήθιζε να κάνει.
• Να φοβάται ορισμένους ανθρώπους, τόπους ή δραστηριότητες (για παράδειγμα: να πάνε σε ένα πάρτι που θα είναι συγκεκριμένα άτομα, να βγουν στο διάλειμμα ή να συμμετάσχουν στο μαθήματα γυμναστικής).
• Να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στο σχολείο.
• Να χάσει το ενδιαφέρον για το σχολείο, να κάνει πολλές απουσίες ή να σκεφτεί να το εγκαταλείψει.
• Να αρνείται ξαφνικά να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή, laptop κλπ ή να παρουσιάζει σημάδια φαινομενικής νευρικότητας όταν το χρησιμοποιεί.
• Να απομονωθεί από τους άλλους, να χάσει αρκετούς φίλους σε σύντομο χρονικό διάστημα, να έχει λίγους ή καθόλου φίλους.
• Να συμμετέχει συχνά σε συγκρούσεις με άλλους.
• Να έχει συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος όπως: στομαχόπονος, πονοκέφαλος, ναυτία, δυσκολία στον ύπνο, απώλεια της όρεξης,εκρήξεις θυμού ή επιθετικότητα
Είναι καλό να γνωρίζουμε πως όλα αυτά τα σημάδια δεν συνδέονται απαραίτητα με τον εκφοβισμό, αλλά θα μπορούσαν να είναι συμπτώματα διαφορετικών θεμάτων (έρωτας, σύγκρουση μεταξύ φίλων κλπ.) Που θα μπορούσαν επίσης να αξίζουν την προσοχή σας!!.
Τι να κάνετε ως γονέας;
Μπορείτε να συζητήσετε με το παιδί σας αυτά που σας ανησυχούν. Θα μπορούσατε να πείτε για παράδειγμα: ‘Παρατήρησα ότι με τον φίλος σου τον Αλέξη έχετε καιρό να συναντηθείτε. Μήπως συνέβη κάτι μεταξύ σας;’ ή ‘Βλέπω πως αυτές τις μέρες δεν θέλεις να πηγαίνεις στο μπάσκετ και νιώθω πως κάτι συμβαίνει. Μήπως θέλεις να συζητήσουμε κάτι;’ Είναι σαφές ότι είμαστε εκεί για να ακούσουμε, και να στηρίξουμε το παιδί μας γι’ αυτό σε περίπτωση που δεν είναι ακόμα έτοιμο να σας μιλήσει θα μπορούσατε αν του πείτε: ‘Αν θελήσεις να μου πεις κάτι, θα είμαι εδώ για να σε ακούσω όποτε νιώσεις έτοιμος’ ή ‘Αν δεν θέλεις να μιλήσεις μαζί μου με ποιόν θα ένιωθες καλά να μιλήσεις για αυτό που σε απασχολεί;
Σε περίπτωση που το παιδί σας, σας ομολογήσει ότι είναι θύμα διαδικτυακής παρενόχλησης, είναι καλύτερο να παραμείνετε ήρεμοι και να αφιερώσετε χρόνο για να τον ευχαριστήσετε για την εμπιστοσύνη που σας δείχνει. Δεν είναι επιθυμητό να αντιδράσετε πολύ έντονα, κάνοντάς το να αισθανθεί ένοχο επειδή δεν σας το είπε νωρίτερα ή ακόμα και να του ζητήσετε να διακόψει την πρόσβασή του στο διαδίκτυο. Παρόλο που η παρενόχληση συμβαίνει θα πρέπει να παραμείνει συνδεδεμένο, καθώς το διαδίκτυο αντιπροσωπεύει ένα μέρος της κοινωνικής του ζωής. Η διακοπή της πρόσβασης σε αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω απομόνωσή του. Από την άλλη πλευρά, η υιοθέτηση μιας στάσης ανοίγματος δηλαδή το να μπορείτε να συζητάτε ήρεμα και να βοηθάτε τον έφηβο, μπορεί να είναι καθησυχαστική για το ίδιο καθώς πολύ συχνά φοβάται μια δυσανάλογη παρέμβαση από τους γονείς του. Για παράδειγμα, ο γονιός αφού ακούσει τι έχει να του πει μπορεί να το ρωτήσει: “Πώς αισθάνεσαι; Πώς θέλεις να σε βοηθήσω; Τι πιστεύεις ότι πρέπει να κάνεις σε αυτή την περίπτωσή; “Το παιδί θα αισθάνεται ότι ο γονέας το υποστηρίζει, το εμπιστεύεται, το ακούει, χωρίς να το κρίνει και ειδικά χωρίς να ενεργεί για εκείνο. Σε ακραίες περιπτώσεις συμβουλευτείτε ειδικό και ενημερώστε την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
⇒Υπενθυμίζεται ότι οι πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με την Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ως εξής:
• Τηλεφωνικά: 210-647 69 59
• Στέλνοντας e-mail στο: ccu@cybercrimeunit.gov.gr
• Μέσω της εφαρμογής (application) για έξυπνα τηλέφωνα (smart phones) με λειτουργικό σύστημα ios-android: CYBERKID
