Φοβίες. Σου θυμίζει κάτι;
Σας έτυχε ποτέ να κομπιάσετε ή να τραυλίσετε και να σας λούσει κρύος ιδρώτας όταν χρειάζεται να μιλήσετε μπροστά σε ένα ακροατήριο; Έχετε ποτέ φωνάξει ή τρέξει έξω από το δωμάτιο όπου έχετε δει μια κατσαρίδα; Οι βελόνες σας κάνουν ποτέ να αισθανθείτε λιποθυμία; Εάν απαντήσατε καταφατικά τότε μπορεί να πάσχετε από φοβία.
Οι φοβίες ορίζονται ως οι παράλογοι φόβοι μιας κατάστασης, δραστηριότητας ή αντικειμένου που σας κάνει να θέλετε να το αποφύγετε. Ο φοβικός μπορεί να αντιλαμβάνεται ότι ο φόβος είναι παράλογος, αλλά δεν μπορεί να τον απομακρύνει. Οι φοβίες διαταράσσουν 
κάποιον μόνο εάν είναι τόσο σοβαρές ώστε να εμποδίζουν την καθημερινότητα με το άγχος που προκαλούν. Ακόμη και οι πιο τρομακτικές φοβίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματική θεραπεία και αυτοβοήθεια.
• Περίπου 6 εκατομμύρια άτομα κατά μέσο όρο πλήττονται από φοβίες και με έκπληξη η μέση ηλικία για την εμφάνιση φοβιών υπολογίζεται ότι είναι τα 10 έτη. Οι γυναίκες έχουν δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από φοβίες σε σχέση με τους άνδρες. Οι φοβίες συνυπάρχουν συχνά με άλλες ψυχικές διαταραχές στο 82% των περιπτώσεων.
ΤΥΠΟΙ ΦΟΒΙΩΝ
Οι φοβίες μπορεί να ποικίλλουν από το να φοβόμαστε να μπούμε σε αεροπλάνο μέχρι και την θέα ενός κλόουν ή του αίματος. Γενικά, μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις βασικούς τύπους:
Κοινωνική φοβία: Είναι η φοβική διαταραχή (μερικές φορές γνωστή ως διαταραχή κοινωνικού άγχους) που χαρακτηρίζεται από το φόβο του ατόμου να τον παρατηρούν. Περιλαμβάνουν καταστάσεις που απαιτούν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις όπως ο φόβος ομιλίας μπροστά σε 
ακροατήριο, ο φόβος ή ο δισταγμός να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους ή να βρεθούμε σε ένα πάρτι, το φαγητό μαζί με άλλους, γράψιμο μπροστά σε άλλους, χρήση δημοσίων WC κλπ. Οι άνθρωποι που έχουν αυτές τις φοβίες φοβούνται μην τους κρίνουν, μην τους κοροϊδέψουν ή τους ταπεινώσουν. Μπορεί να έχουν έναν εσωστρεφή τύπο προσωπικότητας και να υποφέρουν από έλλειψη εμπιστοσύνης. Ως παιδιά, είναι μοναχικοί και μεγαλώνουν με πολύ λίγους φίλους. Η κοινωνική φοβία μπορεί επίσης να είναι συγκεκριμένη, όπου οι άνθρωποι φοβούνται μια κατάσταση ή καταστάσεις που σχετίζονται με ένα συγκεκριμένο φόβο (όπως το εάν είναι δυναμικοί στην δουλειά τους ή με τους φίλους τους).
Αγοραφοβία: Η αγoραφοβία είναι ένας τύπος διαταραχής άγχους στον οποίο το άτομο φοβάται και αποφεύγει τόπους ή καταστάσεις που μπορεί να το κάνουν να πανικοβληθεί, να 
νιώθει παγιδευμένο, ανήμπορο ή αμήχανο. Είναι ο φόβος για μια πραγματική ή αναμενόμενη κατάσταση, όπως η χρήση δημόσιων συγκοινωνιών (π.χ. λεωφορεία, τρένα, αεροπλάνα). Περιλαμβάνει επίσης έναν παράλογο φόβο των ανοιχτών χώρων (όπως χώροι στάθμευσης και οι γέφυρες), των κλειστών χώρων (όπως κινηματογράφους και καταστήματα), φόβος όταν βρίσκετε σε πλήθος. Ο φόβος αυτός εμφανίζετε μόνο έξω από το σπίτι, και σχετίζεται με την πεποίθηση πως το άτομο δεν θα μπορέσει να ξεφύγει από την κατάσταση αυτή ή ότι η βοήθεια μπορεί να μην είναι εφικτή εάν εμφανιστούν συμπτώματα πανικού ή άγχους. Ενώ πολλοί άνθρωποι έχουν κάποια ανησυχία για το γεγονός ότι βρίσκονται σε κάποια από αυτά τα μέρη, ένα άτομο με αγοραφοβία θα προσπαθήσει να αποφύγει αυτές τις καταστάσεις, να θέλει κάποιον μαζί του ή να βιώσει την κατάσταση με ακραίο άγχος.
Η αγοραφοβία μπορεί να είναι αρκετά εξουθενωτική καθώς είναι συνήθως παρούσα με συνυπάρχουσα διαταραχή πανικού.
Ειδικές φοβίες: Αυτή είναι μια ευρεία κατηγορία και περιλαμβάνει το φόβο συγκεκριμένων καταστάσεων ή αντικειμένων, και είναι η συχνότερη διαταραχή άγχους στον ευρύ πληθυσμό. Οι πάσχοντες υποσυνείδητα προσπαθούν να αποφύγουν τη συγκεκριμένη κατάσταση που τους προκάλεσε αυτό τον φόβο και σπάνια αναζητούν επαγγελματική βοήθεια. Συνήθως η έναρξή της τοποθετείται στην παιδική ηλικία.
Υπάρχουν 5 διαφορετικές κατηγορίες ειδικών φοβιών:
• Ζώα (π.χ. φόβος αραχνών, φιδιών, σκύλων)
• Φυσικό περιβάλλον (π.χ. φόβος ύψους, σκοτάδι, φυσικά φαινόμενα,πχ: αστραπές, καταιγίδες, σεισμοί, πλημμύρες)
• Αίματος – Ένεσης – Ιατρικές διαδικασίες,( συμπεριλαμβανομένων ενέσεων, φόβος για βελόνες, φόβος για αίμα, εγχειρήσεις, τραύμα).
Είναι η μόνη διαταραχή άγχους που συμβαίνουν πραγματικά λιποθυμικά επεισόδια. Ο οργανισμός εκδηλώνει μια αντίδραση «παγώματος» – freezing. Σε σχέση με τις άλλες διαταραχές άγχους και φοβίες, το αυτόνομο νευρικό σύστημα λειτουργεί διαφορετικά, με αποτέλεσμα την 
πτώση της πίεσης του αίματος και των παλμών της καρδιάς. Οι άνθρωποι που πάσχουν επειδή δεν μπορούν να αποτρέψουν την λιποθυμία, συχνά τραυματίζονται από την πτώση ή κινδυνεύουν να χτυπήσουν.
• Καταστάσεων, (π.χ. φόβος περιορισμένων χώρων, φοβία να διασχίζεις χώρους χωρίς να στηρίζεσαι κάπου, φόβος στο σκοτάδι)
• Άλλοι (π.χ. φόβος εμετού, πνιγμού, ασθένειας)
Συχνά τα άτομα έχουν πολλαπλές φοβίες. Για παράδειγμα, η αραχνοφοβία είναι ο φόβος των αραχνών. Κάποιος που φοβάται αράχνες μπορεί να φοβάται αυτά τα πλάσματα να τους επιτίθενται στον ύπνο τους και ίσως να μην μπορούν να σταματήσουν να το σκέφτονται. Κάποιος που φοβάται τα ύψη μπορεί να φοβάται να βγει στο μπαλκόνι ή να πετάξει με ένα αεροπλάνο. Οι άνθρωποι μπορεί να φοβούνται διάφορα πράγματα, αλλά μια φοβία αναπτύσσεται όταν το άτομο φοβάται τόσο πολύ που δυσκολεύεται να λειτουργήσει.
